Hanımlar-Beyler, Kadınlar-Erkekler, Bayanlar-Baylar,

Şu yazıyı yazdığımda Platon ile ilgili şeyler okuyordum. Nihayet kendisinin çalışmalarını hatmettik ve ilginç bir şeye rastladık. (Gene bi’ anda çoğul konuşmaya başladım, hayırlısı.) Bu Platon’un yazdıkları, bildiğin Hitler’in uyguladıklarıydı yahu! Çocukluğumdan beri Hitler’e dair birçok taraflı/tarafsız şey okudum-izledim ama adamı daha önce hiç birine bu kadar yakın görmemiştim. Evet evet, Platon’a.

Evet (gene mi?), bugün Hitler’den bahsedeceğiz. Tatlısu solcuları, karasal solcular, Amerikan-Yahudi filmlerinden Hitler’i öğrenmişler, Charlie Chaplin’ciler, çarpıtılan tarihe sorgusuzca inananlar, yapılanları inkâr edenler hemen burada sayfayı terk edebilirler.

Yok, İkinci Dünya Savaşı konumuz değil, Nazi Almanyası da tam olarak değil. Konumuz başlık.

Alakasız ve yazının akışını bozuyor olacağım ama düşündüğünüz şeyin daha önce interneti kullanan bir kişice hiç dile getirilmemiş olması beni inanılmaz şaşırtıyor. Hem biraz sevindiriyor. Yani benden önce bir kişi bile mi düşünmedi Platon öğretileri ile Hitler’in uyguladıklarının aynı olduğunu, herhangi bir Türk? Ne bileyim dünyada bile sadece forumlarda mı döndü bu muhabbetler, hiçbir profesör incelemedi mi bu konuyu, televizyonlarda bile konuşulmadı mı yutıpta yok? Neyse.

(Dünya üzerinde bu benzerlikten benim okuduğum kadarıyla tek kişi bahsetmiş, ona bilahare -yazının sonunda- geleceğim.)

Türkçe bu konuyla ilgili internette bir şey bulamadığımı söyleyebilirim. Bir kitap, yani tek kişi hariç bunu düşünen de görmedim. Sadece birkaç forumda soru şeklinde tartışma başlatanlar olduğunu gördüm. Benim gibi meraklı biri yazar yazmaz da hemen, “O morondu, salaktı, yalancıydı, faşistti, miniminiiiii komünist kızlar eklesin” tipli riyakâr solcular (ben bu solcuların sıfatını riyakâr koydum arkadaş) gelip başlığa ekşimiş. Ama soru bu değil. E be salak soru bu mu, etkilenmiş-esinlenmiş mi, soru bu. A beyinsiz İngiliz. (Andre Gidé’nin Günlükler’ini okumuş kimse, Fransızların ve İngilizlerin bile bile yaptıklarının bu katliamı körüklediğini bilir, ki Gidé Fransızdır.)

Faşist evet, devletçi evet, ırkçı evet, soru bambaşka. Platon’un öğretilerini mi uyguluyordu, Platon’dan mı etkilenmişti? Bunu yanıtlamak zor. Aynı zamanda kolay.(Bir önceki yazıda da buna benzer bir laf etmiştim.) Devlet diye bir kitap var aç oku.

Bunu düşünmemizdeki ana sebepleri sıralayalım:

– Bir kere Platon eşitsizlikçidir, Hitler gibi. Onda da tek ve en önemli şey devlettir.

– Sanata düşkündür, iyi bir şair olduğu söylenir. Hitler’in ne kadar iyi bir ressam olduğunu biliyoruz. Sanata çok düşkün. Benim en sevdiğim özelliklerinden biri de hayvanları denek olarak kullandırmaması ve av yasakları.

– Demokrasiye inanmaz, hocası Sokrates’in bu zümre tarafından öldürülmesi yüzünden. Hitler’in de inanmadığı zaten ortada. Her ne kadar seçimle başa gelse de. Bir diğer sevdiğim özelliği de bunu saklamaması.

– Platon ideal devlette, toplumun yöneticilerine, toplum çıkarına olan bazı “yararlı yalanlar” söyleme hakkını tanır. Bu yalanlardan biri, halkın katmanlı toplum düzenine karşı çıkmasını önleme amaçlıdır. Hatta abartarak Platon, yöneticilerin halkı bir mitosa (masala) inandırmasını ister. Bunu şu zamana dek en iyi uygulayanın kim olduğunu belirtmeme gerek yok sanırım.

– Platon yani bizim Eflatun, güçlüden güçlü, akıllıdan akıllı çocuk doğacağını söyler ve kalıtımsal farklılık istemez. Hitler bunun için tıp alanında çalışmalar yapmış, yoksullara devlet desteği sağlamıştır.

– Eflatun monarşi çocuğudur. En iyisi ona göre odur. Daha sonra aristoktasi gelir. Eh, Hitler’e yakın, değil mi?

– Aile kavramına karşı, özellikle koruyucuların ailelerinin olmamasında fayda görüyor. Böylece devletini daha çok seveceğini ve işini daha iyi yapacağını, kendini işine adayacağını -adayacağı başka bir şey olmadığı için- düşünüyor. Hitler’in de ölene kadar karısı olmadığını belirtmeliyiz. Sevgilisi vardı, intihar etmeden önce evlendiler.

– Devlete yararı olan şey doğru ve adaletli, zararı olan yanlış ve adaletsizdir. Açıklamaya gerek duymuyorum. (Malum soykırım mevzusu.)

– Sakat çocukların öldürülmesinin istenmesi, yaşlıların işlere karışmaması gibi devletin düzenini bozacak, işleyişi yavaşlatacak kimseleri istemiyor Platon.

– En önemlisi en iyi yönetici şeklini “filozof kral” olarak belirten Platon, Hitler için inanılmaz örnek. Düşündüğüm konuda bulabildiğim tek kaynak olan Karl Popper’ın bir kitabında bahsi geçiyor ve 20. yüzyılda totaliter rejimlerin sayılarının artmasında Platon’un “Filozof Kral” fikrinin etkili olduğunu savunuyor. Hitler ve Stalin gibi tiplerin dünyaya musallat olmasının sebebi olarak Platon’u gösteriyor kısacası Popper. (Hegel’e ve Marx’a giydirdikleri ise içimin yağlarını eritmiştir.)

Not: Hatta Humeyni de İran’da İslam Cumhuriyeti’ni uygularken Platon’dan ve Filozof Kral’ından ilham aldığını söylemiştir.

Not-2: İlginç yer şu dünya.

Not-3: Konuyu bir yere bağlamadığımın farkındayım, çünkü bu söylediklerim ışığında benim veya Popper’ın düşündüğü gibi düşünebilirsiniz, ya da düşünmeyebilirsiniz. Sonuç olarak Hitler’e soramayacağımız için bu soruyu yahut Stalin’e, doğruluğu kanıtlanamaz ve bu yazı da kesin yargılarla bitemez okurcuğum, pek sevdiğim.

Not-4: Yorumlardan da anlaşılacağı üzere internette buna benzer konular var. Ben bulamadan yazıya girişmişim, düzeltmek yerine not eklemeyi tercih ettim.